
Atlas geograficzny „Speculum orbis terrae” sprzed ponad 400 lat dostępny on-line w Mazowieckiej Bibliotece Cyfrowej
11 stycznia 2021, 12:43Pod koniec grudnia Muzeum Narodowe w Warszawie (MNW) poinformowało o zakończeniu projektu Zachowanie unikatowego atlasu geograficznego "Speculum orbis terrae" (Zwierciadło kręgu ziemskiego). W jego trakcie przeprowadzono konserwację i digitalizację atlasu sprzed ponad 400 lat. Cyfrowa kopia jest dostępna on-line w Mazowieckiej Bibliotece Cyfrowej.

To nie ludzie stworzyli „ciemne ziemie Amazonii”. Oni je tylko wykorzystali
5 stycznia 2021, 11:58Odkrycie w Amazonii przed kilkunastu laty „ciemnych ziem Indian” sprowokowało cały szereg badań nad amazońskim osadnictwem oraz stopniem rozwoju i zorganizowania tamtejszych społeczeństw przed przybyciem kolonizatorów. Autorzy najnowszych badań twierdzą na łamach Nature Communications, że te żyzne ziemie nie były dziełem człowieka, a natury.

Polska to kraj z bardzo pofragmentowanymi rzekami. Zapora co 1 kilometr rzeki czy strumyka
5 stycznia 2021, 04:10Europa ma prawdopodobnie jedne z najbardziej rozdrobnionych rzek na świecie. W samej Polsce jest 77 tys. sztucznych barier – średnio jedna na km rzeki czy strumyka – wynika z badań opublikowanych w Nature. Naukowcy komentują, że konstrukcje te szkodzą bioróżnorodności, a istnienie wielu z nich nie ma ekonomicznego sensu.

Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu proponuje podjęcie nietypowego noworocznego wyzwania
4 stycznia 2021, 07:52Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu proponuje podjęcie noworocznego wyzwania. Naukowcy zachęcają do amatorskich obserwacji ptaków. Przed kilkudziesięciu laty w krajach anglojęzycznych narodziła się pomysł zrobienia tzw. Wielkiego Roku, czyli zaobserwowania w ciągu roku jak największej liczby gatunków ptaków. To nie tylko podglądanie ptaków i cieszenie się przyrodą, ale również nauka rozpoznawania gatunków

Mapa deformacji jąder atomowych przypomina swym kształtem górski krajobraz
30 grudnia 2020, 16:43Do niedawna uważano, że jedynie jądra bardzo masywnych pierwiastków mogą posiadać wzbudzone stany ze spinem zerowym o zwiększonej stabilności, w których przyjmują kształt znacznie różniący się od ich kształtu normalnego. Tymczasem międzynarodowy zespół badaczy z Rumunii, Francji, Włoch, USA i Polski w swej najnowszej pracy wykazał, że stany takie istnieją również w dużo lżejszych jądrach niklu. Pozytywna weryfikacja uwzględnionego w tych doświadczeniach modelu teoretycznego pozwala na opisywanie właściwości układów jądrowych niedostępnych w ziemskich laboratoriach.

Widzimy sześć sióstr, a mówimy o siedmiu. Opowieści o Plejadach to najstarsze ludzkie przekazy?
23 grudnia 2020, 13:14Na grudniowym niebie możemy obserwować Plejady. To najbardziej znana gromada gwiazd. Ludzie na całym świecie od dawna snują opowieści o siedmiu siostrach czy siedmiu dziewczętach na nieboskłonie. Profesor Ray Norris i doktor Barnaby Norris z Uniwersytetu w Sydney przestudiowali ruch gwiazd i na tej podstawie doszli do wniosku, że opowieści o Plejadach mogą pochodzić nawet sprzed 100 000 lat.

Badana m.in. przez Polaków porowata ciecz jonowa została „Cząsteczką roku”
22 grudnia 2020, 15:43Porowata ciecz jonowa, badana m.in. na UAM, wygrała w plebiscycie na cząsteczkę roku 2020. W konkursie ogłoszonym przez czasopismo Chemical & Engineering News można było głosować na opisane w tym roku molekuły nie mające związku z COVID-19.

Polscy naukowcy publikują przewidywania dla ponad tysiąca najcięższych jąder atomowych
21 grudnia 2020, 11:36Fizycy teoretycy z Narodowego Centrum Badań Jądrowych i Uniwersytetu Zielonogórskiego oszacowali kluczowe parametry dla 1305 jąder ciężkich i superciężkich w zakresie liczby atomowej Z od 98 do 126 (a więc także dla pierwiastków jeszcze nieodkrytych) i dla liczby neutronów N od 134 do 192. Wyniki te zostały właśnie opublikowane w podstawowym czasopiśmie referencyjnym fizyki jądrowej Atomic Data and Nuclear Data Tables.

Krzewinki tundrowe nie krzyczą o zmianach klimatu. Cierpliwie je rejestrują.
21 grudnia 2020, 04:41Międzynarodowy zespół naukowców z ośmiu krajów, pod kierownictwem dr Agaty Buchwał z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, zbadał związek przyrostu słojów krzewinek arktycznych ze zmianami zasięgu lodu morskiego, temperatury powietrza i opadów w Arktyce

Najnowsze badania magnezu torują drogę nowym materiałom biomedycznym
18 grudnia 2020, 10:51Materiały stosowane w biomedycynie muszą cechować się kontrolowaną biodegradowalnością, odpowiednią wytrzymałością i całkowitym brakiem toksyczności dla ludzkiego organizmu. W tym kontekście naukowcy od dłuższego czasu interesują się magnezem. Wykorzystując między innymi spektroskopię anihilacji pozytonów, badaczom udało się wykazać, że magnez poddany powierzchniowej obróbce mechaniczno-ściernej uzyskuje niezbędne dla materiału biokompatybilnego właściwości.